Month: desember 2022

Dagurin í morgin

Mín yngri bróðir plagar skemtandi at taka til, at tað eru bara eru tvey fólk í Føroyum, ið dáma Tom Waits: Marna og Sámal Ravnsfjall. Eg má rættleiða hann og siga at Oddfríður M. Rasmussen dámar Waits eisini.

Tá eg í morgun setti meg niður at gera mær ein playlista við sangum, sum hóskaðu seg til nýggjárið, kom eg fram á Day after Tomorrow, sum Joan Baez sang. Nú eri eg sera hugtikin av Joan Baez, bæði hennara rødd og spæli og eisini hennara politisku meiningum, sum grunda seg á at vilja frið í heiminum. Eg lurta altíð eyka væl eftir, tá ið Joan Baez syngur, og hesin sangurin fekk meg at hugsa um støðuna í heiminum, ja serliga støðuna í Ukraine og eisini støðuna hjá teimum neyðars hermonnunum, sum Putin hevur noytt út í eitt kríggj.

Eg veit at Joan Baez brúkar ofta tekstir hjá øðrum, so eg fór sjálvandi at kanna, hvør mundi hava skrivað hendan tekstin, og fann útav, at tað var Kathleen Brennan og Tom Waits. Joan syngur hann á plátuni av sama navni frá 2008, meðan Tom Waits syngur hann á plátuni Real Gone frá 2004.

Day after tomorrow er ein av teimum helst fáu beinleiðis mótmælissangunum, hjúnini Waits/Brennan hava skrivað, og snýr hann seg sjálvandi um Irak – kríggið, sum amerikanarar tross devul skuldu byrja undir følskum fortreytum væl at merkja. Á sama hátt sum kríggið móti Ukraina er byrjað undir følskum fortreytum.

Tom Waits fekk íblásturin til sangin, tá hann las í einum blaði um ein falnan hermann úr Rockford town, up by the Wisconsin border.

Sangurin er hjartanemandi – tú merkir inn á bein hendan longsulin hjá tí skjótt 21 ára gamla, at sleppa heim aftur. Hann hevur fingið bræv heimanífrá og telur nú dagarnar, til hann sleppur at síggja øll og at gera nakað so keðiligt sum at skumpa kava og raka bløð.

At kríggjast er strævið, og har er kalt, og hann er troyttir at lýða boðum. Hann veit ikki, hvat hann skal kenna av øllum blóðinum, sum er …

You can´t deny

the other side

don´t wanna die

any more than we do

What I´m tryin´to say

Is, don´t they pray

To the same God

That we do?

Tell me

How does God choose?

Whose prayers does he refuse?

Eg veit ikki, hví eg altíð blívi so ovurviðkvom, tá árið fær eina vend, men tað verði eg, og eg eri helst ikki einsamøll. Eg havi nógv at takka fyri, siti heit og fjálg innandura, lurti eftir tónleiki, skrivi og lesi, arbeiði og bindi, hava eina familju, sum eg elski yvir alt á jørðini. Og kortini, so kemur hendan sorgin í meg hvørja ferð, eitt nýtt ár skal byrja. Helst tí eg veit, hvussu trupult tað er, fyri at vend skal koma í: at tað sjálvt her heima hjá okkum eru fólk, sum hálova Putin og krígginum móti Ukraina. Hálova einum einaræðisráðharra, sum forfylgir øðrvísi hugsandi fólki av øllum slagi. Tankarnir fara at flákra út um mín egna dunnugarð, út í verðina, har fólk stríðast fyri lívinum, bæði so og so. Og eg kann ikki lata vera við at hugsa um meiningsloysi í kríggi. So fullkomiliga út um alt mark sinnisjúkt, at lata bumbur regna niður yvir eitt fólk og sjálv verða dripin í gerðini.

Hugdi at tí nýggja týska filminum Im Westen nichts Neues, sum á framúrskarandi hátt lýsir tað fullkomiliga meiningsloysi í, at menn verða sendir móti hvørjum øðrum í kríggj, ja girndin er so stór í generalinum, at hann sjálvt eftir at vápnahvíld er undirskrivað, sendir sínar menn at drepa aðrar teir seinastu fimtan minuttirnar, ið eftir eru, áðrenn  vápnahvíldin kemur í gildi!

Eg komi aldrin at skilja tað, og eg má siga sum Tom Waits segði um George Bush: Bush calls himself a wartime president, so if you´re anti-war you´re anti-Bush and if you´re anti-Bush you´re anti-war.

Eg sigi tað sama, skifti bara Bush út við Putin.

Tú kanst lurta eftir Tom Waits ella Joan Baez, alt eftir hvussu hýrurin er, tey eru bæði verd at brúka tíðina uppá. Ella sum eitt annað skilafólk segði: Make love not war!

Gott nýggjár!

Hví hí hí hí

Hvussu eg so royni, so komi eg ikki ordiliga í rætta jólahýrin. Valið oyðilegði mær hann. Men kanska tað batnar eftirhondini, tí valserfrøðingurin, sum øll siga er bæði undirhaldandi og góður, vissaði okkum øll um, at val í Føroyum bara hevur nakað við familju at gera; ja, vit fingu enn einaferð eina gjøgnumgongd av pápaeffektum og um mammubeiggjaeffektir og pápabeiggjaeffektir osfr. So nú fari eg at mæla til, at vit gevast at hava valupplegg um politikk næstu ferð, vit fara at velja, men bara leggja ættartræið út hjá teimum uppstillaðu, so vit kunnu finna útav, um vit evt. eru í familju við onkran av valevnunum. So er lagamanni at seta krossin.

Tað er kanska tí, at Tjóðveldi fekk eitt so semi vánaligt úrslit, tey ganga ikki so høgt upp í familju í Havn, sum úti á bygd.

Eg loyvi mær tó at halda, at øvut av td. Javnaðarflokkinum, so kappast tjóðveldisfólk um at skapa split í gonguna. Tað byrjar við, at onkur fer beint ímóti eini útsøgn frá flokkinum og sigur, at ja, sjálvandi skulu vit hava sáttmála við Russland, og onkur annar vil ikki lata seg stilla upp, sum øll væntaðu, fór at stilla upp, og ein vil sleppa inn í flokkin, sum er fólkafloksfólk, men tað síðsta er ikki so farligt, tí har eru nógv fólkafloksfólk í Tjóðveldi, og valið verður næstan broytt til eitt formansval: nú má Høgni frá, hann er so aggandi gamal, at tey ungu á Glasi kunnu ikki fyrihalda seg til hann vegna aldurdóm.

Gud forbarmilsi, hugsi eg við mær, viss Høgni er gamal, so eri eg á gravens rand …

Eg eri kedd av serliga tveimum tingum við valinum: kvinnurnar áttu at havt klárað seg nógv, nógv betur, og Tjóðveldi átti at havt framgongd á sama hátt sum hinir báðir andstøðuflokkarnir. Men so var ikki, og eg sigi sum í sanginum, tí at syngja var eisini populert í valstríðnum: Hví í í í og hví hí hí hí hí, hví í í í og hví hí hí hí og hví?

Javnaðarflokkurin stendur saman um sín formann og Framsókn um sína forkvinnu, Bárður var borin halakukk av sínum floksfólki, ja sjálvt Jóhan bar við, sjálvt um hann ikki hevur skikkað sær so væl alla tíðina, og Beinir, hann er so mega fittur og mildur og Jenis, hann er bara da shit: spennandi við undirgonguteorium og hóttanum um bál og brand, men Tjóðveldi, nei, her lades alt håb ude, í hvussu er, sá eg ongan klemma Høgna …

Valsendingin var góð og undirhaldandi, tey trý í studio saman við John vóru fín, serliga Doris Bjarkhamar. Hana mugu tit biðja aftur, men Jóannes Hansen: vælsignaði flytið hann í onkra sending um ættargransking, ella eina um kvinnumóta kanska, hann visti nógv at siga um, hvussu feminint kvinnurnar vóru ílatnar.

I wonder: Nær fara vit at tosa um politikk og greina politikk?