Takk, frú formaður

Foto: Bjarni Árting Rubeksen

Fyri nøkrum døgum síðani hevði kringvarpið tey tíðindini, at nú fór formansskapurin í tinginum at koma við einum uppskoti um lógarbroyting av heitunum fyri løgtings- landsstýrisfólk og løgmann. Tíðindini vórðu løgd á facebook, og so vardi ikki lang tíð, fyrr enn øði kom í grindina.

Ufff!

Álvaratos!!!!!

Eru ikki størri mál á skránni enn hatta??

Maður merkir upprunaliga menniskja. Hvat er trupulleikin???

Har mangla eini 143 onnur kyn og hvørkikyn.

Støðið er høgt má sigast …

Løgkvinna riggar ikki! At vera løggutur er tað sama sum at vera ljótt ílatin …

Finnið eitt annað heiti, kanska tjóðovasti

Aftur fornermað konufólk

Tak teg saman genta

Lær teg at skilja týdningin av orðinum “maður”

Hví ikki gera okkurt vigtugt? So sum at hjálpa fólki?

Aftur eitt dømi, um at politikarar spilla tíðina upp á fjant og fjas

Megingæsakvigga

Seriøsur trupulleiki hjá høsnunum

Sera sera “visioner” samgonga, nógv stórmál á skránni

Valdskommiserur er hóskandi

Hetta er burtur úr rúgvuni, men samanumtikið er alt avgerandi hjá fólki, serliga monnum, at fáa fram, at hetta málið blokerar fyri øðrum stórmálum, hvør skal siga: formaðurin hevur lagt alt løgtingið lamið, tí nú skal bert hetta eina málið viðgerast.

Ein annar máti at fáa okkum burtur frá tí, sum uppskotið leggur upp til, er at tosa um okkurt annað: at so mugu vit eisini hava heiti fyri tey 143 ymisku kynini td., hvør skal siga, hetta er bara so langt úti!

Onkur hevur ikki hugsað seg ordiliga um og sigur, at løgkvinna riggar ikki, tí tað merkir, at hon er løggut, ok? Er Aksel V. Johannsen løggutur. Ikki tá eg hyggi at honum, nydiligur harri í vøkrum klædningi, og hann er løgmaður …

Og so eru tað teir, sum fyri tíggjutúsundu ferð skulu læra okkum kvinnur, at vit hava misskilt hetta við manni fullkomiliga, men ongin hugsar um ella vil ikki hugsa um, at hetta er komið í brúk, tá kvinnur als onki vald høvdu á nøkrum viðurskiftum, hvørki valrætt ella atkvøðurætt ella rætt at stilla upp til ting. Tá trýr fanin, at maður merkir menniskja, tí kvinnur vóru ikki menniskju!

So verður sipað til valdshungurin hjá kvinnum: tær ella kanska rættari Bjørt Samuelsen skuldi itið tjóðovasti ella valdskommiserur, og annars alt tað vanliga niðrandi sum gæs, høsn, fornermað konufólk og at enda genta: tak teg saman, genta, hvør skal siga, tú ert ikki turr bak oyrað og eigur ikki at sita har, tú situr.

Nógv vóru bilsin, tá Bjørt Samuelsen tók við starvinum sum løgtingsformaður. Hildið var, at hon hevði gjørt nógv størri nyttu sum landsstýrismaður. Eg var ikki ein teirra, eg helt, at hon hevði valt akkurát rætt og er eitt virðiligt umboð fyri tingið á sama hátt sum Marita Petersen var á sinni. Hetta uppskotið, sum nú verður lagt fyri tingið, prógvar, at hon situr ikki á reyvini og ger onga nyttu. Hetta ynski frá fólki um alt Føroya land, um at fáa hóskandi starvsheiti er endiliga farið á rull. Tað hevði so ongantíð komið víðari, tá Jógvan á Lakjuni var tingformaður, tí sum hann tók til: eg havi ongantíð følt, at tað var nøkur forðing at eita løgtingsmaður … Eg skilji teg so væl, Jógvan, tú ert jú maður.

So…e uttan mun til, hvussu tit skræða tykkum á sosialum miðlum, so arbeiða kvinnur við góðum treysti fyri at bøta um javnstøðuna og menn eru vælkomnir við.

Ein paralellverð

Ársins orð  í 2021 var sammóðir.

            Eg kann ikki lata vera við at smílast at hesum undarliga landi, vit búgva í. Samstundis sum politikarar á Føroya Løgtingi gera alt, hvat teir kunnu at sabotera eitt uppskot um sammøður, so velja føroyingar júst hetta orðið til ársins orð.

            Og vit eru stórt sæð púra samd um, at sjálvandi eiga øll børn at hava somu lívstreytir.  Sama tá ið samkynd sluppu at blíva borgarliga vígd, tá vóru fólk í Føroyum fullkomiliga samd í, at tað áttu tey at sleppa, men politikarnir teir grótu upp í spannir, tí tað gekk móti síðstu tíðum!

            Havi júst sitið og skriva eina uppgávu til setrið um Kristin í Geil. Eg veit ikki, hvussu ofta eg mátti steðga á og spyrja meg sjálva: hvat er í grundini broytt síðan 1900, tá ið Kristin í Geil skrivaðu spaltu upp og spaltu niður um, hvussu religiónin gongur hond í hond við afturhaldinum og vil fyri alt í verðini gera okkum ófræls? Ikki so ólukksáliga nógv.

1. akt

            Tann fundamentalistiski kristindómurin, persónifiseraður í Miðflokkinum, hevur nú hildið sína kleimnu hond yvir øllum, sum vil gera okkum fræls, í nógv harrans ár. Teir hava eisini bundið aðrar samgongur enn hesa á hond og fót og givið teimum munnkurv – so komið ikki for gott í gongd -men í hesari hevur hann harumframt lagt seg oman á alt mentanarlív, gjørt okkum til bumbumál og oman á alt sett bann fyri at loyva nøkrum broytingum, sum kunnu geva samkyndum eina tilveru, sum tey sambært mannarættindasáttmálum hava rætt til.

            Miðflokkurin hevur yvirtikið leiklutin hjá Sjálvstýrisflokkinum sum flokkurin, sum kann líma samgongur saman, men hann er túsund ferðir vandamiklari enn sjálvstýrisflokkurin, tí hann kann altíð buka okkum í høvdið við jesuspápanum. Um tú ikki gert so ella so, so er tað tí, at tú ert ein syndari.

            At hoyra Steffan Klein Poulsen gera seg til talsmann fyri kvinnurørsluna og teirra stríð fyri javnrættindum, har á løgtingsins røðarapalli, fær tað at venda sær í mær, tí maðurin hevur ikki hønuskil fyri, hvat kvinnurørslan stendur fyri: Stendur hann ikki har og pástendur, at kvinnurørslan er hótt av transpersónum, og eg veit ikki hvat. Tí nú fara nakrar transkvinnur at taka 1. plássini í ítróttarkappingum, har kvinnur dystast.

            Hesi brøkdeilsprosentini av transkvinnum, sum ikki kunnu samanberast við tey steffantastisku prosentini hjá miðflokkamanninum, sum evt. fara at verða framman fyri í onkrum ítróttarkappingum, eru ikki stórt øðrvísi, enn tá ið Therese Johaug bukar einar hundrað kvinnur á skíðum av og er so klárt nummar eitt hvørja ferð. Og mær vitandi, er Therese Johaug ikki transkvinna. Tá næsta transkvinna strýkur við sigrinum í onkrari elitu-ítróttargrein, so eiga feministar at jubla av gleði, tí tá samanum kemur, so liggur óivað eitt tógvið stríð aftan fyri hetta væl uppiborna heiðursmerki.

            Tað er hugvekjandi at hoyra hesi fólkini, sum elska at hata feministar, men samstundis glaðiliga gíslataka kvinnurørsluna, tá ið tað passar í teirra hatska narrativ.

            Sig mær eitt, hevur maðurin onki millum oyruni? Eitt av størstu eyðkenninum við kvinnurørsluni er, at hon altíð hevur tikið partí fyri minnilutum og kúgaðum: kvinnum, børnum, gomlum, fólk við breki, svørtum, upprunafólki, samkyndum, transpersónum, ja, øllum bólkum, sum eitt konservativt tilafturskomið land roynir at kroysta niður.

            Allan henda langa teinin rundan um kvinnurørslur og transpersónar brúka hesir menn fyri at sleppa undan at koma aftur til tað, sum málið í veruleikanum snýr seg um: sammøður!

            Tíbetur – tíbetur sigi eg bara, eru tað fólk, sum ikki vilja vera við í hesum glantrileikinum á tingi meira: Annika Olsen og Johan Dahl eru mínar hetjur, sjálvt um eg aldrin í lívinum kundi funnið uppá at valt teirra flokk.

2. akt

Glantrileikurin er fullkomin, tá ið landstýrisfólk fara at spæla sær við demokratiið, sum var tað ein tilboðsvøra.

            Eg eri ólukksáliga kedd av, at okkara landstýriskvinna í javnstøðumálum læt seg draga upp á tráð eftir boðum frá patriarkunum. Hin mannin hevði eg ikki væntað annað av. Men hini duga eisini sínar leikir, Heðin Zachariassen lovar Anniku inn aftur. Løgmaður sigur, at fólk kunnu atkvøða, sum tey vilja, og hervið hevur fólkaflokkurin við sínum taktikki bjargað sambandsflokkinum frá at verða totalt sperlaður av sínum egnu.

            Glantrileikurin var eitt flopp, um tú hugsar sum fólkaflokkurin, hann var ein tragedia, um tú hugsar sum miðflokkurin, men hann var ein sigur fyri Føroya fólk, um enn vit, sum sótu á fyrstu parkett kundu staðfesta, at politikarar enn eina ferð hava megnað at máa burtur virðingina fyri Føroya Løgtingi.

Nú bíða vit eftir 3. akt, men eg má bara enn einaferð staðfesta, at fólkið í Føroyum er so langt framman fyri sínar politikarar – ja, tað er sannheit at siga flóvilsigt at lurta eftir hesum konservativu, religiónssteffanatisku monnunum á tingi, sum liva í einari paralellverð, langt burtur frá sínum fólki.

Menn velja ikki kvinnur – that´s the problem

Nú byrjar tað aftur: Uppáhaldið um, at kvinnur velja ikki kvinnur og at tað er tí, at tað stendur so illa til við kvinnum á løgtingi og í kommunum.

MEN TAÐ ER IKKI SO!

Trupulleikin er, at menn ikki velja kvinnur í nóg stóran mun.

Hvussu veit eg tað?

Jú, tí at kanningar eru gjørdar av hesum, so í staðin fyri bara at sleingja út: at tað er tykkara egni feilur, at tit ikki sleppa inn um tingsins ella kommunurnar gátt, so sigur fakta: at tað er monnum fyri at takka, tí teir hava ikki nóg stórt álit á kvinnum!

Lat okkum nú jarða hesi fake news/urban legends/kvinna er kvinnu verst/kvinnur trúgva ikki upp á seg sjálvar etc. etc. einaferð med alla:

Hesi eru tølini, sum tala fyri seg. Tey eru úr Gallup kanning, sum er gjørd í 2017:

Niðurstøðan er tí, at kvinnur velja umleið helvt um helvt kvinnur og menn til løgtingsval, og nógv fleiri kvinnur til kommunuval.

Menn, harafturímóti, velja ógvuliga fáar kvinnur bæði til løgtings- og kommunuval.

Eg gangi ikki út frá, at vit vilja hava kvinnur at velja færri menn. Men vit vilja gjarna hava, at menn velja nógv fleiri kvinnur, takk!

Meiri útgreinað tøl síggjast á demokratia.fo undir Tilfar.

GOTT VAL – VEL EINA KVINNU!

Mín kroppur er ikki ein politiskur vígvøllur

Í kvøld 8. juni verður stovnandi aðalfundur, har felag, ið skal arbeiða fyri rættinum til egnan kropp verður stovnað. Rætturin, sum fyrst og fremst er talan um í hesum førinum, er rætturin til at fáa abort, um kvinnan vil tað.

Kvinnur hava í øldir stríðst fyri hesum fyri teimum sjálvsagda rætti, men verða forðaðar av kúgandi meiningsdannarum, serliga í trúarbólkum, og bangnum politikarum, sum ræðast at missa atkvøður, og sum vilja gera alt, tey kunnu fyri at forða fyri hesum.

Men nú tíma ikki ungar føroyskar kvinnur hetta meira, men stíga opið fram og krevja sín sjálvsagda rætt. Tær kenna ikki trongd til at standa og bukka og skava fyri at fáa hendan rættin, tvørturímóti so krevja tær broyting.

Eg eri in awe av, at vit hava so skilagóðar ungar kvinnur í hesum landinum, tí sum tær siga:

Tað er ikki í lagi, at avgerðin skal vera tengd at privatum áskoðanunum hjá einstøkum læknum, politikarum ella trúarbólkum. Hvat onnur halda vera rætt og skeivt í hesum máli er óviðkomandi. Tað, sum hevur týdning er, at politiska skipanin tryggjar kvinnuni eitt greitt, trygt og virðiligt grundarlag til at taka ta avgerð, sum er røtt fyri hana!

Mín kroppur er ikki ein politiskur vígvøllur, siga tær. Valið skal vera frítt.

Sjálvsagt fóru fólk í hernað beinanvegin at verja rættin til lív, sum tað so fagurt eitur. Tað var greitt, at talskvinnan fyri undirskriftainnsavningina als ikki helt, at kvinnan hevur rætt at ráða yvir sínum egna kroppi, og her eri eg og tær, sum skipa fyri at seta felagið á stovn, so rúkandi ósamdar. Kvinnan ræður yvir sínum egna kroppi og ongin annar!

“Ynskja vit at minka um fosturtøkutalið, mugu vit sostatt flyta fokus frá at nokta fosturtøku til heldur at fyribyrgja, at kvinnan kemur í ta støðu, at hon má taka fosturtøku. Tað gera vit m.a. við at hava góða seksualundirvísing í fólkaskúlunum, ókeypis fyribyrging og góðar sosialar skipanir.” sigur skilagóða Maria Lyager við jn.fo

At hesar kvinnur tora at stíga fram og bróta tøgnina á henda hátt, soleiðis at fosturtøka ikki heldur fram at vera nakað, tú eigur at skammast yvir, og sum tú sagtans kanst liva við, hóast tað er ein trupul avgerð, er alla æru vert. Og hetta ber boð um, at rákið er við at venda, nú tíma kvinnur ikki longur at standa við hattinum í hondini.

Eg ynski tykkum alt gott!

Hevur Føroya løgmaður etið bláseym?

Eg hoyrdi eina ferð eina góða søgu um Ingálv av Reyni, sum ofta varð plágaður av einum ávísum persóni, sum vildi sleppa at tosa við hann í tíð og úrtíð. Ein dagin ringir hesin persónur so til Ingálv, konan tekur telefonina og sigur, at tann og tann er í telefonini. Ingálvur ger ikki mætari enn at hann loypur út á altanina og teskar við konuna: Sig, at eg eri úti.

Vildi ynskt, at løgmaður kendi hesa søguna, tá ið Pro Vita felagsskapurin ringdi til hansara og bað hann seta eina ráðstevnu um abortmótstøðu í Føroyum. Ikki tí at tað var ein ráðstevna ímóti aborti, men tí at í hvussu er ein av røðarunum, Ludvig Nessa, er ein ógvuliga ódámligur og kontroversiellur persónur. Hann er prestur, sum hevur mist sítt loyvi at prædika í norsku fólkakirkjuni, sum sigur at álopið á Utøya og stjórnarbygningin í Oslo var úrslit av abortlóggávuni í Noregi, sum hevur prísað forsetanum í Uganda fyri at gera homoseksualitet ólógligt. Og øll vita, at tú ert í lívsvanda, um tú ert samkynd í Uganda. Ein maður sum brúkar sína twitter-kontu at siga, at feminisma hevur kostað fleiri mannalív enn bæði nazisma og kommunisma tilsamans. Minnir eitt sindur um Jenis av Rana úr Miðflokkinum, sum heilt vist tekur fult undir við Føroya Pro Vita, tá ið hann á tingsins røðarapalli ákærdi konufólk fyri at vera nazistar, uttan at formaðurin segði eitt einasta orð um, at hetta var átaluvert. Men at vera í ljósareyðari t-shirt við orðinum feminisma á er harafturímóti átaluvert og skal bannast!

Sami Ludvig Nessa hevur eisini á sínari twitter-kontu sagt, at homoseksualitetur er perversur og í stríð við náttúrulógirnar og Bíbliuna.

Bara tað at ein felagsskapur sum Pro Vita bjóðar einum slíkum persóni at hava framløgu um síni sjónarmið á ráðstevnuni, sum opinbart skal greina mannavirði, sigur ein hóp, ja, kanska alt, um støðið á ráðstevnuni.

Er hetta tað, løgmaður vil leggja rygg og umdømi sítt til? Eg øtist! Skulu vit taka tað soleiðis, at løgmaður gongur inn fyri slíkum horriblum úttalilsum – at hetta er tann kjakmentanin, hann viðmælir, at hann er ímóti abortlóggávuni í Føroyum, at hann er ímóti feministum, samkyndum? Eg trúgvi tí ikki ordiliga, men so átti hann at hava lisið skránna hjá pro Vita betur, áðrenn hann leyp út í hetta við báðum beinum – tí hetta er eitt sera óheppið signal, hann sendir Føroya fólki.

Í Føroyum fáa vit ferð eftir ferð prógvað, hvussu bangin vit eru fyri teimum rætttrúgvandi, og tey brúka eitt og hvørt høvi at spæla við musklunum, og fáa tey ikki sín vilja, ja, so siga tey bara at tey eru kúgað og sleppa ikki til orðanna. Og so tosa tey um talufrælsi, samstundis sum tey vilja banna moskum, høvuðturrikløðum, feministiskum t-shirtum, aborti, muslimum, feminsimu, menningarlæruni, nýggju ættleiðingarlógini, ógiftum pørum, at samkynd sleppa at giftast borgarliga, 266b, ja, tit kunnu bara halda fram við listanum …

Er hetta tað løgmaður er bukkaður undir fyri? Har havi eg hug at siga: Tað er altso ikki hvørt gildi, tú skalt fara í, Aksel V. Johannesen.

Epilogur:

Ímeðan eg havi sitið og skrivað mín blogg, er javnaðarflokkurin farin út á facebook at siga, at løgmaður hevur tikið seg aftur og fer ikki at seta ráðstevnuna. Hann leggur dent á sama persón, sum eg havi viðgjørt í blogginum. Eg má bara siga, at hetta var fyri neyðuni!

Ein skrubbforvirrað tíð!

Hvønn sunnudag prædika prestar í kirkjunum í Føroyum.

Vit, sum ikki ganga so nógv í kirkju, vita ikki, hvat teir prædika um, men vit hoyra av og á okkurt, av tí at gudstænastur jú verða sendar í útvarpinum.

Bergur Debes Joensen, prestur, hevur, sum so mangir aðrir prestar, ta greiðu fatan, at hjúnalagið er til fyri at 1) seta børn í verðina, 2) hava ein at vera saman við og 3) at fáa bæði andaligan og kynsligan kærleika frá mótpartinum.

So far so good.

Hjúnalagið er grundað í Bíbliuni, sigur Bergur, nærri frásagt í Fyrstu Mósebók, øðrum kapitli, ørindi 24, har sagt verður, at maður skal fara frá mammu og pápa sínum og halda seg afturat konu síni.

Tí, sigur Bergur, er tað synd at liva saman ógift, at liva saman við sama kyni, at vera ótrúgv, at brúka porno og at skiljast.

Men alt hetta er nú farið á rull, sigur Bergur, tí verða vit so skrubbforvirrað!

 

Tíðin er forvirrað – ja, skrubbforvirrað. Menniskju vita ikki, hvat vendir upp, og hvat vendir niður. Vita ikki – heldur ikki tey lærdu! – hvat kyn er, og finna nýggjar samlívseindir og noyða málfrøðingar at uppfinna nýggj orð, sum samsvara nýggja hugburðinum. Og tað ger bara forvirringin alt størri, tí har eingin haldgóð grund er, har er einki at byggja á.

(http://www.folkakirkjan.fo/Default.aspx?pageid=6203&NewsItemID=24281).

 

Úrslitið av skrubbforvirringinum er einsemi, tunglyndi, stríð, fíggjarligur missur, fosturtøka, harmur og ring samvitska og lág sjálvkensla.

Bergur veit, hvør lekingin er: at trúgva upp á Várharra, so er vón fyri tær. Trúgvin fer at venda øllum á aftur, tú verður ikki einsamøll longur, tú verður glað, hevur onki stríð, og klárar teg væl fíggjarliga. Fosturtøku hevur tú ikki fyri neyðini, og tú sleppur undan harmi og ringari samvitsku, og sjálvkenslan verður høg.

Og hvør vil ikki tað? Og man ikki onkur, sum hevur lýtt á, fingið eina vón um, at alt kanska fór at blíva betri?

Tí vit liva jú í eini skrubbforvirraðari tíð, tað hevur Bergur fullkomiliga rætt í!

Men nú vilja LGBT og Humanistafelag Føroya hava, at Bergur tekur orðini í seg aftur, tí soleiðis kann man ikki tosa um fólk.

Hallóv, hvørjari verð liva tit í? Nær hava tit seinast verið í kirkju?

Sjálvandi kann man tosa soleiðis um fólk, eisini tey, sum eru hálv ella heil almenn. Men øll hava vit loyvi at vera ósamd og vísa pástandinum aftur, men vit hava sanniliga ikki lov at geva prestum forboð at tosa, sum teir tosa.

Humanistafelagið vil vera við, at vit eiga øll fólkakirkjuna, tað haldi eg, at tey hava misskilt. Samkynd td. eiga ikki fólkakirkjuna, uttan so at tey lova ikki at vera samkynd. Tað er so einfalt sum tað!

Tað er bara ein prestur, sum alment er komin fram við, at hann vil vælsigna samkynd. Vælsignaður verði hann, sigi eg bara, hann hevur so tulkað kærleiksboðið øðrvísi enn Bergur.

Og eg má siga, sum er, at eg nikkaði fleiri ferðir at uppramsingini, tí sambært hana eigi eg heldur ikki fólkakirkjuna og endi eitt vist stað, har tað er øgiliga heitt!

Um eg altso ikki vendi um og angri, sjálvandi. Altso, um eg nú taki undir við fortreytunum.

Míni ráð skulu vera: Vísið hasum aftur, sum Bergur sigur, men ikki geva honum forboð at tosa, Og eitt aftrat: Tað er so deiliga befríandi at hoyra hetta, her verður onki ballað inn, tað duga prestar jú so ómetaliga væl.

Nei, tú veitst, hvar tú hevur Berg, og tú veitst hvar tú hevur Jens Mortan.

 

 

 

 

 

Party pooper

Harragud, tað er óinteressant altíð at vera the party pooper – ljósasløkkjarin – grussan og eg veit ikki alt.
Síðan eg varð vald til forkvinnu í Demokratia, er tað fallið á eitt tíðarskeið, har 8. mars nærkast, og formaður er valdur til janvstøðunevndina, so tíðindastreymurin verður meira og meira merktur av tíðindum um støðuna hjá serliga kvinnum í samfelagnum.
Eg havi tann hugburð, at um tað á nakran hátt letur seg gera, so sigi eg altíð ja til at úttala meg í miðlunum. Hetta, eisini tí at eg veit, at kvinnur eru í undirskoti í miðlunum. Seinasta kanning, Who makes the news í 2015, vísti at kvinnur í miðal verða umrøddar ella brúktar sum keldur 24 % av tíðini. Og tað er jú ikki nógv. Tá ið so hugsað verður um, at miðlar arbeiða við evstamørkum, so nyttar altso onki, at kvinnan, sum evt. verður spurd, biðir um umhugsanartíð, tí tað hava fjølmiðlar ikki altíð tíð til at bíða eftir.
So her mugu kvinnur halda seg meira framat!
Eg heitti á Nám at gera temasíðu um javnrættindi, tá hugsaði eg serliga um, at tað í ár eru 100 ár síðan, at kvinnur og ognarleys fingu valrætt, og tað játtaðu tey og hava gjørt eina fína temasíðu um evnið.
Síðan varð umrødd í Skúlablaðnum, sum vituligt er, og seinni var hon nevnd í tíðindunum í ÚF.
Síðan havi eg verið og tosað um kynsmál, av tí at eg so mangan havi havt hetta fyri munni, at føroyskt er eitt kallkynsmál burturav. Tann sendingin, Máltíð, verður send seinnapartin í dag.
Í morgun ringdi ein so fittur starvsnæmingur á Kvinnu (sum var ein genta, sjálvt um tað ljóðar sum hann var ein drongur) og spurdi meg tveir spurningar um, hvørt tað var neyðugt framvegis at halda 8. mars. Og tað heldur amigo her sjálvandi, at tað er.
So ringdi GMF og spurdi, um eg vildi koma í Góða morgun, Føroyar í morginári og tosa um hetta, at kvinnur ikki kenna seg heima í Føroyum. Og tað fari eg sjálvandi at breiða meg um.
Og í kvøld skal eg halda røðu í Norðurlandahúsinum fyri Kvinnufelagið í Havn. Røðan eitur Góða Johanna … og er um fyrstu kvinnu, sum tók sess í sóknarstýri í tí Kvinnu ári 1918, og um tey rák, ið vóru í tíðini framman undan valrættarlógini, og so líti eg sjálvandi eisini at okkara tíð og okkara søguloysi, sum vit mugu royna at taka ræði á.
Og til øll tey, sum halda, at kvinnur bera seg at sum offur, vil eg bara siga, at tað gera vit als ikki, vit sita ikki hendur í favn og grenja, men eru aktørar í samfelagnum, og tí krevja vit somu virðing sum øll onnur.

Politiskt tev

Nýggja samgongan er kærkomin broyting frá tí afturhaldssinnaða politikki, ið framdur hevur verið í landinum tey seinastu árini.

Men tá ið tað er sagt, so má eg ásanna, at hon mangan manglar politiskt tev.

Eitt av teimum er uppskotið um at lógarfesta, at bert hinskynd skulu vígast í fólkakirkjuni. Tá eg fyrst hoyrdi um hetta uppskotið, var eg um at detta niður av stólinum.

Hví er hetta uppskotið í heila tikið vorðið til?

Eitt boð er kanska, at uppskotsstillararnir vilja tekkjast fólkakirkjuni, kanska kyrra hana, so at prestar og kirkjufólk ikki skulu gerast bangin fyri, at tey eisini fara at noyðast at víga samkynd. Tað kann ikki vera fyri at fyribyrgja, at lógin verður misskilt, tí bara við hyggja at gongdini í Danmark, so vita vit, at har fyrst kom lóg um borgarliga giftu, sum einki hevði við fólkakirkjuna at gera, og at grundin til, at samkynd kunnu giftast í kirkjuni í Danmark, er so einføld, at tað var táverandi kirkjumálaráðharri Manu Sareen, sum av sínum eintingum setti lógina í gildi fyri fólkakirkjuna.

Niðurstøða hansara var, at fólkakirkjan er fólksins kirkja, og tí er als ongin grund at útihýsa teimum samkyndu úr kirkjuni.

Tað, sum eg haldi, uppskotsstillararnir hava hugsað, er, at prestar og kirkjufólk kanska eru eitt sindur góðtrúgvin. Og trúgvandi eru tey helst og helst eisini góð, tey flestu, men býtt eru tey ikki! Í grundini hava uppskotsstillararnir tosað niður á hesa átrúnaðarligu stætt.

Tí er eitt av teimum 29 skrivunum, sum komin eru inn sum viðmerkingar til lógaruppskotið, er eitt frá Prestafelagnum, Føroya Stiftsstjórn og Felagnum Kirkjuráðslimum. Og sjálvandi tað! Fólkakirkjan kann ikki hava tað sitandi á sær, at hon útihýsur einum parti av fólkinum, sjálvt um hon í grundini ger tað. At hon ger tað og kortini sigur seg ikki vilja gera tað, er tí, at nú ætla politikarar at seta tað í lógina um fólkakirkjuna, og har gongur markið.

Í viðmerkingunum eru bert tríggjar stuttar viðmerkingar:

Tey mótmæla, at lóggivið verður um fólkakirkjuna, uttan at tey verða tikin við í lógarsmíðið.

Tey mótmæla at blanda borgarliga giftu og kirkjuliga vígslu saman.

Og týdningarmest av øllum: tey meta tað vera prinsipielt skeivt at diskriminera ávísan bólk av fólki í løgtingslóg um fólkakirkjuna.

Hattin av fyri fólkakirkjuni!

Kanska letur hetta manglandi politiska tevið tó kortini upp fyri einum sannleika, sum vit mangan hava hug at skjóta frá okkum, at fólkakirkjan og samkomur annars ikki halda tað vera ein mannarætt at vera samkynd. Hvussu ofta tey so upp í saman mølma um, at Gud (og tey apparently) elskar syndaran, men ikki syndina. Og kortini noyðist kirkjan nú út at siga, at hon vil ikki hava slíkan lógarásettan mismun at standa í lóg fólkakirkjunnar.

So okkurt gott kom kortini burturúr.

… og onnur í Miðeystri

Herfyri fekk eg nýggjan postkassa, og tí er tað hent, at eg fái eina ørgrynnu av lýsingum í kassan. Eg havi ikki sett Ongar lýsingar-merkið á postkassan aftur.

Fríggjadagin hevði eg fingið ein plastlumma við ymiskum glitri í, m.a. Maria Poulsen baðirúm, sum eg noyddist at hyggja at. Hvat hendir: úr rúgvuni av glitri dettur ein pappírslepi við einum ælaboga á og hondskrivaðum boðskapi undir.

Eg verði biðin um at hjálpa neyðstøddum, ella rættari sagt: forfylgdum kristnum og øðrum í Miðeystri.

Hví fekk eg ringan smakk í munnin? Var tað av boðskapinum? Hjálparsleysu stavsetingini? Inniligu bønini á lepanum?

Nei, eg fekk ilt av orðunum forfylgd kristin, eg fekk ilt av, at eg skal marka neyðhjálpina, eg skal spyrja; ert tú ateistur, buddistur, hinduari? Ok, so fært tú ikki eitt klovið tveyoyrað, tí tú hevur ikki rætta trúgv.

Eg eri krisitn sjálv, hóast onkur kanska heldur, at tað er lygn, men alt vendist innan í mær av hesum.

Henda at síggja til óskyldiga bønin kemur samstundis, sum vit øll eru vitni til størstu flóttafólkavanlukku síðan 2. veraldarabardaga. Eg veit meg ikki hava hoyrt, at tey, ið hjálpa flóttafólki, fyrst spyrja tey, hvat tey trúgva uppá, og um tey ikki trúgva rætt, so kunnu tey bara sígla sín egna sjógv.

Men bønin um at hjálpa forfylgdum kristnum hongur tætt saman við orðaskiftinum, sum hevur verið á facebook og aðra staðni hesa seinastu tíðina, har málað verður við stórari skrift og sagt verður, at Isis og talibanar, og gud viti hvat, fjala seg millum flóttafólkið, at víðgongdir felagsskapir tilvitað hava sent víðgongdar muslimir norður eftir fyri at taka ræði á Europa, og at vit mugu verja okkum móti vandanum, sum muslimar standa fyri.

Eg ivist ikki í, at kristin verða forfylgd, og sjálvandi skulu tey hjálpast, men hetta smagleysa pappírið var betur ósent! Las eina grein í morgun í Al Jazeera Magazine eftir Charles Gallagher: Persecuted whites and the myth of Discrimination parity. Í greinini verður sagt:

A 2012 Public Religion Research Institute found that 60 percent of white working class Americans believed “discrimination against whites has becoming as big a problem as discrimination against blacks.” Og seinni: A 2014 Pew study found that 50 percent of white Evangelical Christians believe that there was “a lot of discrimination against their group.”

Henda fyri mær at síggja víðgongda føroyska rørslan, sum hevur tikið seg upp hesa seinastu tíðina, er ørkymlandi: meðan orðaskiftið hevur gingið um broytta hjúnabandslóg, hava tey verið at hoyrt og sæð alla staðni. Tey hava fullkomiliga frítt sagt sína hjartans meining um hetta við hjúnabandslóg, og samstundis hava tey grátið og gramt seg um, at tey ikki sleppa til orðanna. Hallóv – give me a break! Vit sleppa ikki undan tykkara miðaldarliga orðavavstri, og vit skulu heldur ikki sleppa undan, tað er kjarnin í demokratinum!

Samstundis sum fólk í túsundatali flýggja undan kríggi, órættvísi og fátækradømi, sum í mangar mátar er elvt av politikki, valdsgreði og av religión, so sita føroysk víðgongd her heima og gremja seg um, at tey eru forfylgd, bæði her og í Miðeystri, altso álvaratos: um tað ikki er at fáa vent fokus skeivan veg, so veit eg onki. Men samstundis mugu vit ásanna, at tá ið slíkt hendir, at fólk krevja sín sjálvsagda rætt, tað veri seg rættin til lív ella hjúnaband ella at drepa grind fyri alt tað, so verður ein øgilig polarisering, øll ræðast og tosa um síðstu tíðir, og hvat veit eg.

Eg taki fullkomiliga undir við orðunum á pappírslepanum: Geva har tað treingir til, neyðstaddum ei at gloyma – betri er enn gull at goyma! Men skulu vit ikki gevast at skilja bukkarnar frá lombunum, eiga vit ikki øll lut í himmalskari sælu.

Ó

Vit tykjast hava eina serliga forkerligheit fyri ó. Ein av okkara fremstu rithøvundum hevur skrivað eina heila bók um tað. Ferðaráðið hevur ein heila kampagnu við ó. Men kortini øtist eg við av teimum báðum innleggunum á Vágaportalinum um dragshowið, sum skal vera í Norðurlandahúsinum í juli. Innlegg, sum (sigi eg so ó-rein) tey, ið helst hava sitið og lisið Bíbliuna á tamb undir countryfestivalinum, hava deilt og dámað á facebook, eg má altso siga, at tað er mega ógudiligt.

Sif Gunnarsdóttir, stjóri í Norðurlandahúsinum, svaraði væl upp á spurningin í kringvarpinum um, hví dragshow skuldi vera í Norðurlandahúsinum. Tað, sum summi halda vera løgið og skeivt, halda onnur vera púra natúrligt! Sjálvandi!

Óflýggjaskapur, ónatúrligt, ómentað, ósømiligt og ósiður eru ó-orðini, sum teir báðir, miðflokkamaðurin Jenis, sum annars sigur seg elska samkynd, og løgtingsformaðurin, Jógvan, hava fyri munni.

Har eru eisini onnur orð, sum byrja við s: sjúkligt og skeiklað, p: perverst og r: rotar innanífrá. Fyri nú bara at nevna nøkur fá burtur úr (if you don´t mind me saying so) sjúkligu svaduni frá teimum báðum monnunum.

Men nógv eru eftir øllum at døma samd við teimum. Flest menn, eftir viðmerkingunum undir innleggunum at døma. Teir kanska ræðast sín egna seksualitet, hvat veit eg?

Eitt drag-show er eitt show, ein framførsla, sjónleikur, ó (!) lukksáliga stuttligt. Og um tey, ið framføra, fara í song við monnum ella kvinnum leggi eg ikki petti í, og í grundini rakar tað ikki nakran.

Ein sýning, sum heilt vist fer at snara okkara áskoðan á ta penu listina á. Og tað trongja vit til!

So: eg gleðist um, at Norðurlandahúsið enn eina ferð gongur á odda og vísir í verki, at tað er tollynt fólk, ið býr í Føroyum!

Men okkara politikarar, fleiri teirra, áttu at farið til skómakara, tí teir ganga í alt ov trongum skóm.

Og sjálvandi fara vit mannsterk at hyggja at Dennis Agerblad og teimum. Og skuldi tú ivast í, hvussu tú fært fatur á atgongumerkjum, sum nú helst verða skrødd burtur, so er tað her:

Pride Week-end 2015